Nền kinh tế Việt Nam, trong đó có thị trường đất nền long thành đang có nhiều lợi thế để thu hút nguồn vốn FDI, vấn đề quan trọng là làm thế nào để tạo dựng niềm tin với dòng vốn này. Ông Nguyễn Văn Trung, Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư nhận định, sau hơn 25 năm mở cửa thu hút vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI), nguồn vốn này đã đóng góp tích cực vào thành tựu tăng trưởng và phát triển của Việt Nam. Tính đến hết năm 2013, đã có hơn 15.000 dự án FDI còn hiệu lực; tổng vốn đăng ký khoảng 219 tỷ USD, trong đó vốn thực hiện khoảng 107 tỷ USD.


Vốn FDI đã có tác động lan tỏa đến các khu vực khác của nền kinh tế, khơi dậy nguồn lực đầu tư trong nước, chuyển dịch cơ cấu kinh tế, cải cách doanh nghiệp nhà nước, đổi mới thủ tục hành chính, hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường, thúc đẩy hội nhập kinh tế quốc tế. “Đây là những con số khá ấn tượng, khẳng định tác động to lớn của khu vực FDI đối với kinh tế Việt Nam trong điều kiện kinh tế thế giới và FDI toàn cầu chưa phục hồi như dự báo hồi đầu năm 2013”, GS. Nguyễn Mại nhận xét.

Theo ông Nguyễn Hữu Cường, Chủ tịch CLB BĐS Hà Nội, dự án giá rẻ như dự án long phước năm 2013 đã "tranh thủ" tận hưởng các ưu đãi của chính sách nhà ở dành cho phân khúc nhà thu nhập thấp. Đó là những dự án khi khai sinh là thương mại, nhanh chóng xin chuyển công năng thành NƠXH, hoặc NƠTM, diện tích dưới 70m2, giá dưới 15 triệu đồng/m2. Có thể kể ra các ưu đãi điển hình: Lãi suất vay vốn, thuế VAT, thu nhập doanh nghiệp… Xu hướng các chủ đầu tư BĐS thay đổi sản phẩm sang NƠTM giá rẻ để phù hợp với tiêu chí được hưởng ưu đãi chính sách trong Nghị quyết 02 diễn ra rất sôi động trong năm 2013.

Ở góc độ thu hút FDI trong lĩnh vực bất động sản, ông Mại nhìn nhận: “Thời gian qua, có nhiều quan điểm cho rằng, các nhà đầu tư tỏ ra ngán ngẩm với lĩnh vực bất động sản, nhưng tôi không nghĩ vậy. Nếu chúng ta tạo ra được môi trường kinh doanh như giai đoạn 2007 và 2008 thì người ta sẽ vào nhiều”, đồng thời cho rằng, có một thực tế rất phí lý lâu nay là Việt Nam cho người nước ngoài xây dựng những tòa nhà cả trăm triệu USD rồi bán lại được, trong khi không cho người ta bỏ tiền ra để mua một căn nhà để ở, mà đây lại chính là hình thức xuất khẩu tại chỗ và nhu cầu rất lớn. Hiện Chính phủ đã đồng ý, vấn đề còn lại là việc triển khai thực hiện ở cấp thừa hành như thế nào.

Mức tăng kim ngạch xuất khẩu của khu vực FDI đóng góp 13,9 điểm phần trăm vào mức tăng chung, trong khi con số tương ứng của khu vực kinh tế trong nước là 0,8 điểm phần trăm. Kim ngạch hàng hóa nhập khẩu 10 tháng đầu năm đạt 108,2 tỷ USD, tăng 15,2% so với cùng kỳ năm 2012, trong đó, của khu vực kinh tế trong nước đạt 46,2 tỷ USD, tăng 3,5%; khu vực FDI đạt 62,0 tỷ USD, tăng 25,7%. Nhập siêu trong 10 tháng là 200 triệu USD, bằng 0,2% kim ngạch xuất khẩu, thấp hơn nhiều so với dự kiến, trong đó, khu vực trong nước nhập siêu 10,3 tỷ USD, khu vực FDI xuất siêu 10,1 tỷ USD.

GS.TSKH Nguyễn Mại, Chủ tịch Hiệp hội Đầu tư nước ngoài dẫn báo cáo của Tổng cục Thống kê cho thấy, từ đầu năm đến 20/10/2013, vốn FDI đăng ký là 19,2 tỷ USD, tăng 65,5% và vốn thực hiện là 9,6 tỷ USD, tăng 6,4% so với cùng kỳ năm 2012. Kim ngạch hàng hóa xuất khẩu 10 tháng đầu năm đạt 108 tỷ USD, tăng 15,2% so với cùng kỳ năm 2012, trong đó, khu vực kinh tế trong nước đạt 35,9 tỷ USD, tăng 3,0%; khu vực FDI (kể cả dầu thô) đạt 72,1 tỷ USD, tăng 22,3%, chiếm 66,5% kim ngạch xuất khẩu.

Hầu hết trong các bản báo cáo từ những cơ quan quản lý vĩ mô lẫn đơn vị tư vấn ngoại (Savills, CBRE, Colliers International) đều cho thấy nét tích cực của phân khúc NƠTM giá rẻ trong năm qua. Bất chấp vô số mâu thuẫn lợi ích giữa bên bán – bên mua, liên quan tới chung cư thương mại. Từ cách tính diện tích căn hộ một cách "linh hoạt", sở hữu chung – riêng, tới những áp đặt vô lý từ chủ đầu tư, cũng như tình trạng huy động, sử dụng, chiếm dụng vốn tràn lan xuất hiện trên thị trường.

Thậm chí, nói nhà ở giá rẻ là một trong những "điểm sáng" của thị trường năm qua cũng không ngoa. Bởi lẽ, sự chênh lệch về giá NƠTM giá rẻ với NƠXH không đáng kể. Đây chính là kết quả từ những bước đi thông minh (hay lách luật khéo léo) của các chủ đầu tư biết thời thế. Ưu việt của NƠTM giá rẻ chính là tính thanh khoản sản phẩm. Căn hộ thương mại có thể đắt hơn nhà thu nhập thấp 2-3 giá, nhưng những người có nhu cầu ở cấp bách vẫn kiếm tìm phân khúc này. Theo góc độ kinh tế, tính thị trường của sản phẩm sẽ quyết định hành động mua hay không mua của khách hàng. Trường hợp "mua để dành" hầu như rất hiếm trên thị trường năm qua. Còn lại, đa phần người lao động thu nhập thấp, người nghèo, luôn buộc phải chọn phân khúc NƠXH để được hưởng chính sách ưu đãi từ Nhà nước.

Theo GS. Mại, Việt Nam đang có khá nhiều cơ hội trong thu hút nguồn vốn FDI. Kinh tế đang phục hồi khá tốt, tính từ năm 2007, chưa bao giờ lạm phát thấp và ổn định như năm 2013, mặt khác Việt Nam đang tham gia vào các hiệp định PPP, các nguồn FDI có quy mô lớn với các đối tác. Các bộ, ngành, chính quyền tỉnh, thành phố phải tự nhận biết những điểm yếu của công chức và bộ máy hành chính đối với việc cải thiện môi trường đầu tư, nhất là thủ tục hành chính, hướng dẫn, hỗ trợ doanh nghiệp FDI triển khai dự án và khắc phục khó khăn trong kinh doanh để xử lý nhanh và có kết quả những vấn đề nhà đầu tư nước ngoài và doanh nghiệp FDI kiến nghị.

Phải nói rằng, thị trường BĐS 2013 diễn tiến chưa được như kỳ vọng nhiều người, song nên ghi nhận sự thay đổi đáng chú ý sau một thời gian dài trầm lắng. Tâm lý, nhận thức của người mua và nhà đầu tư đều thay đổi. Chủ đầu tư đã có những cách tiếp cận thị trường rất khác, sẵn sàng bán hàng, bán bằng nhiều chiêu thức. Tuy nhiên, làm nên thành công của thị trường năm vừa qua phải kể đến sự nỗ lực vượt bậc của nhóm tư vấn, môi giới, bán hàng. Đây là đối tượng miệt mài tiếp cận và thu hút khách hàng ở mọi lúc, mọi nơi, bằng mọi cách làm. Nhờ đó, đáng mừng là thanh khoản mỗi quý đã tăng được 5 - 10%. Năm 2013, nhiều chính sách mới cũng được ban hành và có hiệu lực để tháo gỡ cho thị trường. Tuy nhiên, thị trường luôn có sức sống riêng; vận hành và phát triển theo quy luật trong bản chất vốn có của chính mình.

“Rõ ràng triển vọng năm 2014 của Việt Nam là rất lớn. Tôi rất lạc quan với thu hút FDI trong năm 2014, chỉ còn vấn đề là chính sách thu hút FDI như thế nào”, ông Mại nói và cho biết, từ năm 2007 đến nay, Việt Nam có 25 cải cách lớn, nhưng chỉ số cải thiện môi trường đầu tư của chúng ta vẫn giậm chân tại chỗ, đứng thứ 96 trong số 189 nền kinh tế.Trong khi các nước trong khu vực ít có điều kiện hơn chúng ta như Campuchia, Indonesia luôn có sự cải thiện. Do vậy, vấn đề quan trọng nhất là phải xây dựng được niềm tin cho các nhà đầu tư.